KATALOG PRAW I OBOWIĄZKÓW RODZICÓW          

Dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską, ponieważ nie jest zdolne do samodzielnego prowadzenia swoich spraw. Z tego względu wymaga pomocy i ochrony ze strony osób dorosłych. Taką pomoc i ochronę zarazem ma dziecku gwarantować przysługująca rodzicom władza rodzicielska.

Władza rodzicielska to prawa i obowiązki rodziców względem dziecka.

 

Rodzice mają prawo do:

• Wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, biorąc pod uwagę stopień dojrzałości dziecka oraz wolność jego sumienia i wyznania a także jego przekonania.
• Informacji o zasadach oceniania wewnątrzszkolnego, a w szczególności o: wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych ocen, przewidywana sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów, warunkach i trybie podwyższenia semestralnej i rocznej oceny klasyfikacyjnej, warunkach i sposobie oraz kryteriach oceniania zachowania.
• Informacji na temat pomocy psychologiczno- pedagogicznej przysługującej dziecku.
• Wyrażenia zgody na objęcie dziecka zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi, zajęciami specjalistycznymi oraz nauką w klasie terapeutycznej.
• Znajomości i opiniowania programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły.
• Wglądu w dokumenty dotyczące działalności szkoły (statut, WSO)
• Uzyskiwania bieżącej, rzetelnej informacji o postępach, trudnościach w nauce i ich przyczynach, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnieniach swoich dzieci.

 

Obowiązki rodziców wynikające z Ustawy o systemie oświaty:

•   Dopełnienie czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły.
•   Zapewnienie regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne.
•   Zapewnienie dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć szkolnych.
•   Zapewnienie dziecku realizującemu obowiązek szkolny poza szkołą, warunków nauki określonych w zezwoleniu.
•   Powiadamianie organów gminy o formie spełniania obowiązku szkolnego.

 

Obowiązki rodziców

wynikające z Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego:

• Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w sposób odpowiedzialny i nie zaniedbywać ich.
• Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w poszanowaniu i akceptowaniu innych ludzi i ich przekonań.
• Rodzice mają obowiązek poświęcać czas i uwagę swoim dzieciom tak, aby wzmocnić wysiłki szkoły skierowane na osiągnięcie określonych celów nauczania i wychowania.

 

Władza rodzicielska uznając zasadę autonomii i prymatu rodziny, Konstytucja RP dopuszcza możliwość ingerencji w sferę, władzy rodzicielskiej (art. 48 ust 2). Także „Konwencja o Prawach Dziecka”, akcentująca autonomię rodziny, dopuszcza możliwość ingerencji w jej strukturę w celu zapobieżenia niekorzystnej dla dziecka sytuacji (art. 9 ust. l),a w przypadkach uzasadnionych poprzez odseparowanie dziecka od rodziny (art. 20).

Zgodnie z treścią przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice sprawują władzę rodzicielską nad dzieckiem, a dziecko winne jest im posłuszeństwo.

Władzę rodzicielską powinni oni jednak sprawować zgodnie z dobrem swojego dziecka, uwzględniając w swoich decyzjach stopień jego dojrzałości.

Granicę władzy rodzicielskiej wyznacza dobro dziecka.

Właściwie rozumiane dobro dziecka wymaga od rodziców osobistego oddziaływania na dzieci własnym przykładem i autorytetem. To także okazywanie dziecku zainteresowaniai poświęcenia, służenie pomocą i radą, sprawowanie osobistej opieki i nadzoru, sprawiedliwe traktowanie.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej:

Dziecko pozostaje aż do pełnoletniości pod wpływem władzy rodzicielskiej (art. 92 kro).

Przy braku jednolitej definicji uważa się, że władza rodzicielska to ogół obowiązków rodziców względem dziecka w celu należytego wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz wychowania i kierowania dzieckiem.

Składnikiem władzy rodzicielskiej są także uprawnienia rodziców.

Wychowanie dziecka to kształtowanie jego osobowości, postaw emocjonalnych i systemu wartości. To także wyposażenie dziecka w umiejętności współżycia społecznego, kształtowanie poczucia obowiązków i odpowiedzialności oraz szeregu innych cech potrzebnych w prawidłowym funkcjonowaniu osobniczym i społecznym.

Wachlarz oddziaływań wychowawczych rodziców obejmuje:

- oddziaływania fizyczne, takie jak: dbałość o zdrowie, życie, sprawność fizyczną dziecka, wypoczynek, odpowiednie warunki mieszkaniowe, ubranie i wyżywienie,

- oddziaływania duchowe: wpajanie dziecku zasad moralnych, zasad współżycia społecznego, kształtowanie charakteru i nawyków.

Kierowanie dzieckiem to podejmowanie odpowiedzialnych decyzji, m.in. w sprawach obywatelstwa dziecka, zmiany imienia i nazwiska, określenia miejsca pobytu, sposobu leczenia, światopoglądu, wyboru kierunku edukacji, sposobu wychowania, rozwoju zainteresowań, wyjazdów zagranicę, regulowanie oraz nadzorowanie trybu życia dziecka, w tym ochrona dziecka przed zagrożeniami i demoralizacją. W swoich decyzjach wobec dzieci rodzice powinni kierować się przede wszystkim podstawowym kryterium dobra dziecka i zgodności z interesem społecznym. Swoją pieczę nad dzieckiem rodzice powinni sprawować z należytą starannością.

Nienależyte wykonywanie władzy rodzicielskiej skutkuje ingerencją sądu rodzinnego i opiekuńczego, który w zależności od stopnia zagrożenia dobra dziecka może wydać stosowne zarządzenie, m. in.:

•   zobowiązać rodziców do określonego zachowania,
•   poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej nadzorowi kuratora sądowego,
•   ograniczyć władzę rodzicielską,
•   zawiesić ją,
•   pozbawić władzy rodzicielskiej,
•   pozbawić rodziców osobistej styczności z dzieckiem (art. 109 KR).